به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، در راستای تحقق سیاست توسعه مسکن، راهکارهایی برای تامین مالی مسکن در دستور کار قرار گرفت که بخشی از آنها شامل تغییر در بازار پول و بخشی نیز ایجاد تغییر و تحول در بازار سرمایه بود.

در بحث و راهبرد نخست که به بازار پول اختصاص یافته است، افزایش سقف وام، افزایش دوره بازپرداخت و کاهش نرخ سود، توسعه و تقویت تسهیلات صندوق یکم و جوانان، حساب‌های ترکیبی، اعطای تسهیلات از محل اوراق گواهی حق تقدم به زوجین، اعطای تسهیلات از محل صندوق پس‌انداز مسکن یکم، اعطای تسهیلات به زوجین از محل اوراق گواهی حق تقدم و حساب صندوق پس‌انداز مسکن یکم، افزایش سقف‌های تسهیلاتی حساب سپرده سرمایه‌گذاری ممتاز، تسهیلات بهسازی و نوسازی باف‌های فرسوده شهری و مسکن روستایی، راه‌اندازی صندوق پس‌انداز مسکن و تسهیلات منطقه‌ای، بانک‌پذیر کردن گروه‌های کم‌درآمد و راه‌اندازی صندوق‌های ضمانت تسهیلات مسکن، ایجاد شرکت‌های لیزینگ برای تامین مالی بخش مسکن برنامه‌ریزی شد و در دستورکار قرار گرفت.

مرکز توسعه و سیاست‌های راهبردی وزارت راه‌و‌شهرسازی طی گزارشی روند تغییر سیاست‌های دولت یازدهم را در بازار پول به منظور تامین مالی مسکن به شرح زیر تشریح کرد:

افزایش سقف وام، افزایش دوره بازپرداخت، کاهش نرخ سود

نرخ تسهیلات حساب سپرده جوانان ۹ درصد و نرخ تسهیلات صندوق پس­انداز مسکن یکم در بافت فرسوده  ۸  درصد و در سایر نقاط ۹.۵ درصد تعیین گردید. بدین ترتیب نرخ سود تسهیلات در بخش مسکن پس از گذشت ۲۵ سال تک رقمی شد.

توسعه و تقویت تسهیلات صندوق یکم و جوانان

حساب صندوق پس انداز مسکن یکم بانک مسکن در راستای اجرای رسالت اصلی بانک در زمینه تأمین مالی حوزه مسکن و ساختمان، احیای رژیم پس‌انداز، مساعدت به متقاضیانی که برای اولین بار از تسهیلات بانکی و دولتی در بخش مسکن بهره‌مند می‌شوند و افزایش سهم بانک از تسهیلات پرداختی در بخش مسکن در سال ۱۳۹۴ رونمایی شد.

سقف تسهیلات از محل حساب صندوق پس‌انداز مسکن یکم در تهران ۸۰۰ میلیون ریال، مراکز استان‌ها و شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت ۶۰۰ میلیون ریال و در سایر شهرها ۴۰۰ میلیون ریال است.

سیاست‌های ذیل از زمان ایجاد حساب مذکور جهت تسهیل شرایط آن اعمال شد:

- تسری سقف تسهیلات حساب صندوق پس‌انداز مسکن یکم در شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت به مراکز استان­ها.

-افزایش قدمت املاک مورد معرفی از نوساز (هفت سال ساخت) به ۱۵ سال جهت بهره‌مندی از حساب صندوق پس‌انداز مسکن یکم.

-ایجاد امکان استفاده از دو فقره تسهیلات برای زوجین خانه اولی تا سقف‌های ۱۶۰۰ میلیون ریال در تهران، ۱۲۰۰میلیون ریال در مراکز استان‌‌ها و شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت و ۸۰۰ میلیون ریال  در سایر شهرها.

گفتنی است، سیاست‌های مذکور در راستای ایجاد تعادل در مبلغ اقساط و مساعدت به هموطنان در بازپرداخت اقساط تسهیلات با ملحوظ نظر قرادادن استطاعت افراد صورت گرفته است. همچنین کاهش نرخ سود منجر به رشد چشمگیر در روند افتتاح حساب‌های صندوق پس‌انداز مسکن یکم گردیده است. بطوریکه  پس از اعمال سیاست کاهش نرخ تعداد حساب‌های افتتاحی در شهرهای کوچک ۱۲۸درصد، شهرهای بزرگ ۹۹ درصد و شهر تهران ۸۴ درصد نسبت به دوره زمانی قبلی  رشد داشته است.  

- تغییر ضریب افزایش اقساط پلکانی جهت کاهش مبلغ اقساط که منجر به کاهش ۱۰ درصدی در مبالغ اقساط نسبت به روش پلکانی سالانه قبلی و کاهش ۲۰ درصدی مبلغ اقساط نسبت به روش تقسیط ساده گردید.

- ایجاد امکان پرداخت تسهیلات صندوق پس‌انداز مسکن یکم در بافت‌های فرسوده بدون الزام به رعایت شرایط خانه اولی بودن.

با عنایت به مراتب فوق می‌توان اذعان داشت حساب صندوق پس‌انداز مسکن یکم از مزایای رقابتی بانک مسکن است که در شبکه بانکی دارای کمترین نرخ سود و طولانی‌ترین زمان بازپرداخت است.

حساب‌های ترکیبی

در راستای تکمیل محصولات بانک و اجرای مأموریت اصلی آن در تأمین مالی بخش مسکن و ساختمان و مساعدت به زوجینی که قصد استفاده از تسهیلات خرید و یا ساخت مسکن را دارند سیاست‌های ذیل در بانک مسکن به اجرا درآمده است : 

اعطای تسهیلات با سپرده از محل حساب‌های پس‌انداز مسکن جوانان به زوجین :

زوجینی که اقدام به سپرده‌گذاری درحساب پس‌‌انداز مسکن جوانان نموده‌اند و حداقل ۵ سال از زمان افتتاح حسابشان گذشته باشد می­توانند از امتیاز متعلقه به هریک از حساب­ها جهت خرید یک پلاک ثبتی، استفاده نمایند.

اعطای تسهیلات از محل اوراق گواهی حق تقدم به زوجین

 زوجین می‌توانند تا سقف ۱ میلیارد ریال (هریک ۵۰۰ میلیون ریال) با در اختیار داشتن اوراق گواهی حق تقدم جهت خرید و یا ساخت یک واحد مسکونی از تسهیلات بهره‌مند شوند.

اعطای تسهیلات از محل صندوق پس‌انداز مسکن یکم

 زوجینی که دارای شرایط خانه اولی باشند و در حساب صندوق پس‌انداز مسکن یکم سپرده‌گذاری نموده باشند می‌توانند از دو فقره تسهیلات تا سقف‌های ۱۶۰۰ میلیون ریال در تهران، ۱۲۰۰میلیون ریال در مراکز استان‌‌ها و شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت و ۸۰۰ میلیون ریال  در سایر شهرها بهره‌مند شوند.

اعطای تسهیلات به زوجین از محل اوراق گواهی حق‌تقدم و حساب صندوق پس‌انداز مسکن یکم

زوجین که قصد استفاده از یک فقره حساب صندوق پس‌انداز مسکن یکم را دارند می‌توانند از اوراق گواهی حق تقدم نیز با رعایت سقف‌های مجاز (در تهران ۱۳۰۰ میلیون ریال، مراکز استان­ها و شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر۱۰۰۰میلیون ریال و سایر شهرها ۷۰۰ میلیون ریال) بر روی یک پلاک ثبتی بهره‌مند گردند.

افزایش سقف‌های تسهیلاتی حساب سپرده سرمایه‌گذاری ممتاز

حساب سپرده سرمایه‌گذاری ممتاز در سال ۱۳۸۴ در راستای نقش تخصصی بانک مسکن در حوزه مسکن و ساختمان ایجاد گردید. جدول ذیل نشان دهنده روند تاریخی سقف‌های تسهیلاتی حساب مذکور است.

همانگونه که در جدول فوق مشهود است سقف تسهیلات انفرادی از محل اوراق گواهی حق تقدم جهت خرید و ساخت مسکناز ۲۰۰ میلیون ریال در سال ۹۲ به ۶۰۰ میلیون ریال و سقف تسهیلات زوجین به ۱۰۰۰ میلیون ریال افزایش یافته است. در نتیجه اعمال سیاست‌های فوق، سه برابر شدن سقف تسهیلات انفرادی و پنج برابر شدن تسهیلات زوجین سهم تسهیلات پرداختی از ارزش واحد مسکونی رشد داشته که این موضوع در راستای مساعدت به هموطنان گرامی در تأمین مالی مسکن بسیار حائز اهمیت است. همچنین سقف تسهیلات جعاله تعمیر و یا تکمیل واحد مسکونی طی سال‌های مذکور دو برابر شده است.

تسهیلات بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری و مسکن روستایی

تأمين مالي ۵۰۰۰ واحد در بافت فرسوده در شروع مورد اقدام واقع گرديد و پذيرش ۰۰۰ر۵۰ واحد ديگر صورت پذيرفته و سهميه به شبكه ابلاغ گرديده است. (طی سال ۹۵ تعداد ۸۹۸ر۲۳ واحد به بانک معرفی و حدود ۸۴۶ر۲۲ واحد نیز از تسهیلات بانک بهره‌مند شده‌اند.)

آمار تسهیلات روستایی تا تاریخ ۹۶.۳.۳۱

راه‌اندازی صندوق پس‌انداز مسکن و تسهیلات منطقه‌ای

از روش‌­های مهم تأمین مالی مسکن در سنوات قبل، قانون تشویق پس­انداز مسکن مصوب مورخ ۱۳۴۶.۴.۱۰ بوده که مواد این قانون در راستای کمک به خانه­‌سازی و تهیه موجبات تأمین مالی مسکن از طریق اجرای رژیم پس‌انداز و پس­‌اندازهای بخش خصوصی در بانک مسکن (بانک رهنی سابق) و تشویق مردم به افتتاح حساب صندوق پس‌انداز مسکن است.

در حال حاضر، بانک هم راستا با سیاست‌های­ دولت ­محترم­ و در رأس آن وزارت راه و شهرسازی با هدف ایجاد تقاضای موثر و عرضه کافی در بخش مسکن در استان‌های اصلی کشور و ایجاد ساختار مناسب ساخت و ساز در هر منطقه با توجه به برش‌های منطقه‌ای و ساخت مسکن در هر منطقه متناسب با الگوی زیست محیطی و فرهنگ بومی آن­ها، درصدد مرتفع نمودن موانع قانونی و اجرایی تشکیل شرکت­های پس­انداز و تسهیلات منطقه‌ای و استفاده از منابع تجهیز شده توسط شرکت‌ها­، جهت اعطای تسهیلات ساخت مسکن به انبوه سازان و در قالب عقـود مشارکتی با نرخ‌های  رقابتی می باشد تا این تسهیلات را در قالب دستورالعمل مشخص و در پایان مرحله­ساخت از ­طریق پیش فروش واحدهای در دست ساخت به متقاضیان واجد شرایط نهایی دریافت تسهیلات در قالب فروش اقساطی و  با نرخ ترجیهی  به اقشار هدف منتقل کند که بدین منظور مراتب در این بانک بررسی و طرح  تشکیل و فعال­سازی مجدد شرکت­های پس‌انداز و تسهیلات منطقه­ای توسط بخش خصوصی و متمرکز نمودن حساب­ها و اعمال نظارت بر آنها تهیه ­و به همراه روش­های پیشنهادی تأمین منابع مالی به بانک‌مرکزی‌جمهوری اسلامی ایران گزارش شده است.

گفتنی است که در صورت راه­اندازی شرکت­های پس­انداز و تسهیلات منطقه‌ای و تمرکز منابع مالی این شرکت­ها در بانک مسکن به منظور تحقق بخشی از اهداف توسعه‌ای کشوردر بخش مسکن (در مورد بانک‌های تخصصی میزان مطلوب کفایت سرمایه براساس درصدی از هدف توسعه‌ای کشور در آن بخش تعریف می‌شود)   بانک بعنوان مادر این دسته شرکت­ها به صورتی ایفای نقش خواهد نمود که سیاست پس‌انداز و پرداخت تسهیلات مسکن از یک سو موجب تجهیز منابع مالی به منظور افزایش قدرت اعطای تسهیلات از سوی بانک‌ به سازندگان شده و ازسوی دیگر به اقتصاد خانوار نظم دهد. طرح تأسیس شرکت پس­انداز و تسهیلات منطقه­ای به بانک مرکزی جمهوري اسلامي ايران پیشنهاد و تصویب شده که آئین نامه­های اجرائی آن را بانک تهیه و ابلاغ نموده و مقرر گردیده است كه این شرکت­ها توسط بخش خصوصی و تحت نظارت بانک مسکن تأسیس شوند و در حال حاضر در دست بررسی و امکان­سنجی به منظور راه­اندازی در استان­های البرز، سمنان و اصفهان است.

بانک‌پذیر کردن گروه‌های کم‌درآمد و راه‌اندازی صندوق‌های ضمانت تسهیلات مسکن

مطالعه و پیگیری جهت بررسی امکان سنجی اجرا و ایجاد صندوق تضمین تسهیلات رهنی در دستورکار قرار گرفته است.

ایجاد شرکت‌های لیزینگ برای تامین مالی بخش مسکن

پیش‌نویس راه‌اندازی لیزینگ بخش مسکن توسط بانک مرکزی در دی‌ماه سال گذشته تهیه و به تصویب شورای پول و اعتبار رسیده است.

پیش تر نیز عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی از تلاش وزارت راه و شهرسازی برای رایزنی با دولت به منظور سهل‌تر کردن دریافت تسهیلات مسکن خبر داده و گفته بود: صندوق پس انداز مسکن یکم که با همکاری بانک مسکن محقق شد خوشبختانه با استقبال بسیار خوبی از سوی مردم روبه رو شد.

وی ادامه داد: تاکنون ۲۶۰ هزار نفر در صندوق پس‌انداز یکم پس‌انداز کرده‌اند و به تدریج افرادی که مدت یکسال از پس اندازشان می‌گذرد وارد بازار می‌شوند. ما برای آنکه بتوانیم این روند را توسعه دهیم پیشنهاداتی را داریم و در دولت روی آن در حال رایزنی هستیم که چگونه شرایط را سهل‌تر کنیم که مراحلش در دست انجام است.

شرایط جدید تسهیلات شامل همه سپرده‌گذاران حساب صندوق مسکن یکم می‌شود

آخوندی گفت: توصیه‌ای که به مردم دارم این است که چه افرادی که در بافت فرسوده هستند و چه افرادی که در بافت‌های حاشیه‌ای هستند و چه خانه اولی‌ها و جوانان و همه مردم از این صندوق استقبال کنند. زیرا این افراد نرخ تسهیلاتی که دریافت می کنند ۸ درصد است. اگر شرایط جدیدی نیز ایجاد شود مشمول تمامی افرادی که در حساب صندوق پس انداز مسکن یکم خواهد شد. بنابراین نیازی نیست که افراد منتظر باشند تا شرایط جدید اعلام شود و همه می‌توانند از این شرایط بهره‌مند شوند. (جزئیات بیشتر را اینجا بخوانید.)